Direct naar

In dit hoofdstuk

Vaardigheden zijn nodig om een taak of activiteit uit te voeren. Vaardigheden kun je ontwikkelen. Om een volledige competentie te hebben van een vaardigheid is meer nodig dan het leren kennis van de vaardigheid. Vaardigheden willen bij lange na nog niet realiseren dat we de volledige competentie hebben. Een competentie is een combinatie van kennis, vaardigheden, gedrag en attitudes die iemand nodig heeft om een taak of functie effectief uit te voeren.

We gaan hier in op vaardigheden. Dit omdat vaardigheden kunnen worden aangeleerd en verder ontwikkeld door oefening, training of ervaring.

Vaardigheden om optimaal te kunnen ondersteunen, kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën: hard skills en soft skills. Je hebt al dan niet het vermogen om je specifieke taken of acties uit te voeren op basis van je kennis, ervaring, training of aangeboren talent. Hard skills worden ook wel de praktische vaardigheden genoemd, soft skills persoonlijke vaardigheden.

Voorbeelden van hard skills (praktische- en technische) vaardigheden, zijn het leggen van een drukverband, het aantrekken van steunkousen, het beheersen van tiltechnieken of het spreken van een vreemde taal. Soft skills (Persoonlijke vaardigheden) die voor een ondersteuner nodig zijn, zijn bijvoorbeeld communicatievaardigheden, leiderschapsvaardigheden en sociale vaardigheden

Waar technische vaardigheden vaak noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van specifieke taken, zijn zachte vaardigheden cruciaal voor het effectief werken als team, het opbouwen van relaties en het aanpassen aan veranderende omstandigheden.

Vaardigheden die je helpen om zelf gezond te blijven, bij het ondersteunen.

Communicatie is een persoonlijke vaardigheid die uiteraard breder is dan de ondersteunende relatie. Goede communicatieve vaardigheden is een groot goed om te bezitten. De kwaliteit van je communicatie bepaalt immers voor een heel groot deel de kwaliteit van je leven. De (mogelijk wederzijdse) afhankelijkheid in een ondersteunende relatie kan ervoor zorgen dat er meer of anders gecommuniceerd moet worden, of over andere onderwerpen.

Communicatie heeft 2 balangrijke manieren. De manier van communiceren met andere mensen om je heen & de communicatie met jezelf.

Vaak gaat het in communicatie om effectief en doelgericht te communiceren. Hierbij is het van belang te weten wat je wilt bereiken in je gesprek en hoe je dit wilt bereiken en daarnaast dat je kunt zien hoe je gesprekspartner reageert. Dit laatste is de afstemming tussen jou en de ander.

Dit is de aandacht die nodig is en essentieel is om een evenwichtige communicatie te hebben. Dit onderwerp aandacht kwam hierdoor ook naar voren in het hoofdstuk Elkaar in ere houden.

Een goede communicatie met een ander, vergt dan ook een continue afstemming van het evenwicht tussen zender en ontvanger.

Communicatie vaardigheden

Op internet zijn er vele communicatie tips en tools.

Via de site van Naasten in Kracht, zijn er een aantal video's hierover. Bijvoorbeeld met onderwerpen : Contact houden, Grenzen bewaken, Je dierbare wil geen hulp, 5 Talen van Liefde.

Eén over de roluitdagingen tussen jou en degene die je ondersteund is te vinden via deze link; https://www.youtube.com/watch?v=UPerxL3WNR4

Het figuur rechts laat de hier genoemde rollen zien.

Zoals eerder genoemd wordt onder coping verstaan, hoe je reageert (een combinatie van de verstandelijke en emotionele reacties) op stress of een probleem en het gedrag dat daaruit voortvloeit.

Copingmechanismen zijn de manieren die mensen inzetten om
om te gaan met traumatische of moeilijke ervaringen in hun leven. 

Voorbeelden hiervan zijn: afleiding zoeken; gevoelens delen met anderen; humor gebruiken; ontkennen; rationaliseren; zich terugtrekken/alleen willen zijn.

Er zijn verschillende strategieën en mechanismen van coping. Mensen wisselen het mechanisme dat ze toepassen af, afhankelijk van de omstandigheden en hun copingstrategie (ook wel copingstijl genoemd), die samenhangt met hun persoonlijkheid.

Bij confrontatie met een problematische omstandigheid maken mensen twee beoordelingen. De eerste is een inschatting van de situatie (de primaire beoordeling: “wat is er aan de hand?”), de tweede is een inschatting van de capaciteit die men heeft om situatie aan te pakken (de secundaire beoordeling: “kan ik er iets mee/tegen doen?”).

Hoe iemand reageert op een stressvolle situatie wordt niet of nauwelijks bepaald door de aard van het probleem, maar veel meer door iemands copingstrategie. Afhankelijk van iemands copingstrategie kan een persoon kiezen uit verschillende manieren (copingmechanismen) om een probleem aan te pakken.

De effectiviteit van het copingmechanisme is afhankelijk van de context. In elke stressvolle situatie is een ander copingmechanisme het meest adequaat. “Actief aanpakken” en “sociale steun zoeken” worden over het algemeen als effectief mechanisme opgevat. Maar actief aanpakken kan tot toename van stress leiden in een situatie waarin het individu eigenlijk geen verandering kan brengen. Mechanismen, als een passief reactiepatroon en expressie van emoties zijn over het algemeen minder adequaat. Dit zijn mechanismen die met name voorkomen bij mensen met een meer emotiegerichte copingstrategie.

Over het algemeen is het mogelijk om je bewust te worden van de eigen copingmechanismen en om die als het nodig is, deze aan te passen aan de omstandigheden, al zal het lastiger zijn om een mechanisme te gaan hanteren dat een tegenovergestelde strategie vereist dan een mechanisme dat bij de eerdere strategie in de buurt komt. Een voorbeeld van aanpassing van het eigen copingmechanisme is dat van ouders die hun kinderen helpen om frustraties het hoofd te bieden. Coping verschilt daarin van afweer, dat een meer onbewust proces is.

De Utrechtse coping lijst (UCL) is een veelgebruikte vragenlijst, werkend met bovenstaande indeling, waarmee het copingmechanisme dat iemand vaak gebruikt in kaart kan worden gebracht. Er bestaan vele andere vragenlijsten, waarvan sommige gericht zijn op coping bij specifieke stressoren, bijvoorbeeld pijn.

Spreek hierover met elkaar. Hanteer goede gesprekstechnieken. Zowel voor jezelf als voor degene die je ondersteund. Zoek het juiste moment voor dit gesprek. Ook bij het spreken over verliesj geldt; zoek hulp wanneer dit goed is voor jou of voor degene die je ondersteund.

Reactie mogelijkheden zijn dan ook

• Actief aanpakken: het probleem wordt geanalyseerd en opgelost.

• Sociale steun zoeken: troost en begrip zoeken bij anderen, samen met een ander het probleem oplossen.

• Vermijden: het probleem wordt ontkend en vermeden.

• Palliatieve reactie: men richt zich op andere dingen dan het probleem. In extreme vorm kan dit leiden tot verslavingen.

• Passief reactiepatroon (voorheen depressief reactiepatroon): piekeren, zichzelf de schuld geven, twijfel aan zichzelf.

• Expressie van emoties: het probleem leidt tot frustratie, spanning en agressie.

• Geruststellende gedachten en wensdenken: men houdt zich voor dat het probleem vanzelf wel goed komt of dat anderen het nog veel zwaarder hebben.

Sommige onderzoekers zien religie als een apart te onderscheiden copingmechanisme. Anderen vatten het op als een ondersteuning bij de genoemde mechanismen.

Welke vaardigheden zijn er t.a.v. Coping?

Voorbeelden van copingsvaardigheden zijn: inzicht geven, blootstellen aan stressvolle situaties en feedback geven, voorbeeldgedrag & complimenten geven

Uit: https://nl.wikipedia.org/wiki/Coping_(psychologie) Definitie van de Amerikaanse psycholoog Richard Lazarus. Hij definieerde coping als “” Cognitieve en gedragsmatige inspanningen om interne en/of externe eisen en de conflicten daartussen te overwinnen, te verminderen of te tolereren”

Copings vaardigheden

Om zelf fysiek zo gezond mogelijk te blijven, is het van belang om je fysieke belasting zo goed mogelijk af te stemmen met je kunde/mogelijkheden en wensen.

Door je bewust te zijn hoe je tilt en jezelf de tiltechnieken eigen te maken, kun je hierdoor mogelijk minder belastend voor jezelf tillen.

Fysieke belasting is de belasting van spieren en gewrichten in een bepaalde houding of bij een bepaalde beweging. Belangrijke vormen van belasting zijn tillen, dragen, duwen en trekken. Daarbij is het gewicht van belang, maar ook de houding, de duur en de frequentie van de handeling.

In bijgevoegd stuk leer je hier meer over en over de inzet van hulpmiddelen en tiltechnieken. Wat is fysieke belasting.docx https://goedgebruik.nl/filmpjes-van-alle-technieken

Tiltechnieken

Bij de volgende website van goedgebruik.nl vind je vele filmpjes, inclusief tips wat je kunt doen om (lichamelijke) klachten en fysieke overbelasting te voorkomen. Zie https://goedgebruik.nl/filmpjes-van-alle-technieken.nl

Feedback is een belangrijke graadmeter. Het liefst niet de feedback van een pijnlijke rug of uitputting van degene die je ondersteund. Wel de feedback van je eigen lijf dat het fijner is om bijvoorbeeld een papagaai te gaan gebruiken of om bijvoorbeeld samen met de buurvrouw of thuiszorg de ondersteuning te gaan verlenen. De technieken kun je zelf leren met behulp van deze informatie. Voor het bestellen van een (gehuurde) middelen verwijzen we door naar deze sites.

Step Nederland is een stichting Ergonomie en Preventie.

Het is natuurlijk van belang te weten of je wilt reanimeren of dat de wens van de ander is.

EHBO - Rode Kruis Nederland https://www.rodekruis.nl/ehbo/

EHBO of reanimatie